Καθώς τις αποκτάς, από κάτι που έχεις, μετουσιώνονται σε κάτι που είσαι. Εμποτίζεσαι από όλα αυτά που άκουσες, είδες διάβασες, από όλα όσα σε έκαναν να διαφωνήσεις ή σε ώθησαν να τα υποστηρίξεις με μεγαλύτερη ζέση. Τη Μόρφωση, την Παιδεία και την Καλλιέργεια δεν μπορεί να σου τις αφαιρέσει κανείς άπαξ και τις κατακτήσεις. Είναι δυστυχώς όμως μια πηγαία ανάγκη που μπορεί να μην σε αφήσουν να ικανοποιήσεις.
Με την Παιδεία και την καλλιέργεια, η οποία δεν κατακτιέται μόνο από τις πανεπιστημιακές σπουδές το άτομο αποκτά αντίληψη του εαυτού του και του κόσμου. Ολοκληρώνοντας ένα οποιοδήποτε βιβλίο, εκτός από τα μυθιστορήματα, στις τελευταίες σελίδες αναγράφεται από τον συγγραφέα η βιβλιογραφία. Συνήθως τα συγγράμματα που αναγράφονται είναι πολύ λιγότερα από αυτά που μελετήθηκαν, και ο λόγος είναι ότι όταν αναζητάς κάτι, δεν το βρίσκεις αναγκαστικά εκεί που ψάχνεις κάθε φορά, γι’αυτό και ερευνάς περαιτέρω. Η βιβλιογραφία είναι ακριβώς ένας κατάλογος που αναφέρει πού βρήκε ο συγγραφέας αυτά που του χρησίμευσαν στο δικό του πόνημα. Για να απορρίψεις ή να επιλέξεις κάτι πρέπει να το κρίνεις, και για να κρίνεις πρέπει να θέσεις κριτήρια, για να θέσεις τα κριτήρια, πρέπει να θέσεις στόχο και βάσει αυτού να κρίνεις. Η Παιδεία καλλιεργεί ακριβώς αυτό, κρίση και αντίληψη.
Γνωρίζω ότι πολλοί σπεύδουν να υποστηρίξουν ότι η μόρφωση παρέχει γνώσεις. Αναμφίβολα. Αν δεν έχεις όμως αντίληψη και κρίση δεν μπορούν να σου χρησιμεύσουν και σε πολλά, θα είναι στείρα γεγονότα που απλά τα ξέρεις χωρίς προεκτάσεις ούτε ερμηνείες. Η ζωή όμως δεν είναι τηλεπαιχνίδι, στη ζωή πρέπει να ξέρεις να χρησιμοποιείς τα εργαλεία που σου παρέχει η γνώση όχι μόνο να τα κατονομάζεις. Η αντίληψη των πραγμάτων, με την έμπρακτη έκφραση απόψεων, οι διαξιφισμοί με την αντίθετη άποψη ή οι εμπλουτισμοί της ήδη υπάρχουσας γνώμης, κατακτά σταδιακά την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση.
Δεν χρειάζεται πιστεύω να έχει κάποιος καν την επίγνωση ότι μπορεί να τα καταφέρει, αρκεί να έχει την εντύπωση πως το μόνο του εμπόδιο είναι ο εαυτός του. Αυτό είναι και το στάδιο στο οποίο επέρχεται και η ωριμότητα, η οποία σε οδηγεί να θωρακιστείς με ό,τι σου είναι χρήσιμο για να επιτευχθεί ο στόχος σου, έτσι διαβάζεις, συνομιλείς, ακούς αυτά που σε βελτιώνουν και σε μεταμορφώνουν στην καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού σου.
Και αυτή η καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού σου, είναι μοναδική γιατί πλέον ξέρει τα όριά της και ξέρει πως για να τα ξεπεράσει αρκεί να μάθει κάτι καινούργιο, και πως το πλαφόν μπαίνει μόνο από το αν θέλει, όχι από το αν μπορεί. Και χωρίς να το έχεις καταλάβει, διότι όλο αυτό είναι χρονοβόρο μεν, πολύ διασκεδαστικό δε, έχεις προσφέρει στον εαυτό σου το καλύτερο δώρο: Επιλογές. Τη δύναμη και τη δυνατότητα να κάνεις επιλογές ανά πάσα στιγμή, για να αποκτήσεις αυτό που σου αξίζει ή να αποτάξεις αυτό που δεν σου αξίζει, επιλογές ελεύθερης βούλησης και ελεύθερου ανθρώπου που μπορείς να υποστηρίξεις βασιζόμενος αποκλειστικά στα δικά σου πόδια με την βεβαιότητα ότι δεν είναι πήλινα, αφού φρόντισες επί σειρά ετών γι’ αυτό. Και όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή είσαι έτοιμος, ακλόνητος και ατρόμητος να ανταπεξέλθεις σε κάθε πρόκληση.
Σε μια εποχή που η εμφάνιση δείχνει να μονοπωλεί το ενδιαφέρον, να γοητεύει, να σαγηνεύει και να μαγνητίζει, σε μια εποχή που ο ναρκισσισμός των σέλφι κερδίζει έδαφος, σε μια εποχή που το ο,τιδήποτε εύκολο φιλοδοξεί να φαντάξει για άθλος, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την ελευθερία και τη φαντασία της σκέψης μας προς εύρεση καινούργιων λύσεων σε παλιά και νέα προβλήματα.