(Απρίλης, Α. Τερζάκης)
Δάσκαλοι, γονείς και προπονητές, στην προσπάθειά τους να εμψυχώσουν και να παροτρύνουν στην ύστατη προσπάθεια μαθητές, παιδιά και αθλητές καταφεύγουν σε αυτό που όλοι μας ακούσαμε κάποια δεδομένη στιγμή «Δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω». Τί είναι αυτό που μέσα μας, μας κάνει να μη θέλουμε, και τί είναι αυτό που ορίζει ότι δεν μπορούμε; και αν ισχύει αυτό, πως ανακαλύπτεις την μοιραία εκείνη στιγμή που το ένα από τα δύο έχει αναιρεθεί;
Σαφώς, θα ήμουν από τους τελευταίους που θα αμφισβητούσαν τη δύναμη της θέλησης ως κινητήρια δύναμη για την προσπάθεια επίτευξης οποιουδήποτε στόχου. Άλλωστε, αν δεν προσπαθήσεις σίγουρα δεν θα τα καταφέρεις, αν προσπαθήσεις, κάτι σίγουρα καλύτερο θα γίνει. Τουλάχιστον θα ξέρεις. Και ο οδοντωτός, δοντάκι-δοντάκι ανεβαίνει στα Καλάβρυτα, αλλά ανεβαίνει.
Η δύναμη της θέλησης είναι τόσο ισχυρή που το ενδεχόμενο «δεν μπορώ επειδή δεν θέλω» φαντάζει ανυπέρβλητο. Στο κάτω-κάτω, αφού δεν θέλω, πώς είναι δυνατόν να σκεφτώ καν να το επιχειρήσω; Σε αυτή τη περίπτωση, δεν σου μένει ούτε καν απωθημένο, οπότε ενδεχομένως να θεωρείσαι τυχερός, και τα παιδιά σου επίσης, γιατί δεν θα τα ταλαιπωρήσεις με όσα ήθελες και δεν τόλμησες.
Τί γίνεται όμως στην περίπτωση του «Δεν θέλω, επειδή δεν μπορώ»; Εκεί, είναι η πλήρης παραίτηση, και το χειρότερο είναι ότι αποκρύπτει την ουσία «Δεν θέλω, επειδή πιστεύω ότι δεν μπορώ». Το να πιστεύεις ότι δεν μπορείς σου μειώνει τη δύναμη και την προσπάθεια, είναι σαν να κάνεις αναρρίχηση και να κοιτάς συνέχεια κάτω, σαν να γράφεις έκθεση και να μετράς συνεχώς τις λέξεις, σαν να αναπνέεις και να ρωτάς αν ενοχλείς. Ποιος εμφυσά αυτή την πεποίθηση δεν το αντιλαμβάνομαι. Θεωρώ ότι υπάρχει μια εσωτερική ώθηση για δημιουργία και έμφυτη δύναμη να είναι ο καθένας από εμάς ο εαυτός του. Επομένως, κατ’ εμέ το ψαλίδισμα των φτερών έγκειται σε εξωγενείς παράγοντες. Οι άλλοι, πάντα αυτοί «οι άλλοι» που έχουν πρόσβαση στην ακοή μας φιλοδοξούν να φτάσουν και στη συνείδησή μας. Δεν είμαι σε θέση να ορίσω αν μπορούμε να κάνουμε περισσότερα από όσα θέλουμε, ή αν θέλουμε περισσότερα από όσα μπορούμε. Αυτό που ξέρω είναι ότι είναι ανεπίτρεπτο να αφήνουμε περιθώρια στους άλλους να πιστεύουν ότι μπορούν να μας συρρικνώσουν στο μέγεθος που αυτοί επιθυμούν και το οποίο, συμπτωματικά, είναι και αυτό που τους βολεύει. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι να μας ορίζουν και τα θέλω και τα μπορώ μας τρίτα πρόσωπα, τα οποία, φυσιολογικό είναι, δεν μπορούν παρά να κρίνουν από τις δικές τους επιθυμίες και να βασίζονται στα δικά τους βιώματα. Ο κάθε ένας από εμάς όμως είναι διαφορετικός με δικές του αντιλήψεις, δικές του δυνατότητες και δικά του όρια.
Εν ολίγοις, «θέλω, σημαίνει και μπορώ», το ότι μπορώ όμως, δεν σημαίνει και ότι θέλω, και επειδή ζούμε σε ευνομούμενη κοινωνία που διέπεται από κανόνες, το ότι θέλω, και μπορώ, δε σημαίνει ότι επιτρέπεται κιόλας. Και ασφαλώς δεν είναι δείγμα δειλίας να μην υλοποιήσεις την όποια ιδέα, απεναντίας, θα μπορούσε να είναι δείγμα σοφίας και υπευθυνότητας. Επειδή π.χ θέλω να νιώσω πώς γλιστράει το αυτοκίνητο στον πάγο, και επειδή τυχαίνει να έχω αυτοκίνητο και να έχει παγωνιά, δεν σημαίνει πως πρέπει να το κάνω, προσκαλώντας και τους φίλους μου. Αυτό είναι ίσως και το ευαίσθητο σημείο των υπέρμαχων της μόδας του «yolo» (you only live once-ζεις μόνο μια φορά), οι οποίοι ξεχνούν ότι δεν ζουν μόνο εκείνοι μια φορά, μα και όλοι οι υπόλοιποι. Η αρμονική κοινωνική συμβίωση και συνύπαρξή μας εξαρτάται πιστεύω, από την προσκόλλησή μας στον αλληλοσεβασμό και την αποστροφή μας προς την ασυδοσία.
Γνωρίζω ότι η ζωή έχει πολλές στροφές. Γνωρίζω ότι όλα σε μια στιγμή μπορούν να καταστραφούν. Γνωρίζω πως όλα σε μια στιγμή μπορούν να λάμψουν. Γνωρίζω επίσης πως το θέλω, δεν εξαρτάται από το σώμα μα από την ψυχή, όπως γνωρίζω πως το μπορώ υποκλίνεται στο θάρρος. Γνωρίζω πως όταν φοβάσαι, είσαι φρόνιμος, δεν είσαι δειλός. Δειλός είσαι όταν υποκύπτεις συνεχώς, άκριτα και παράλογα στους φόβους σου.
Γνωρίζω επίσης, πως κλουβιά για τα «θέλω» μας και τα «μπορώ» μας πάντα θα υπάρχουν, δε σημαίνει όμως ότι πρέπει να είναι και γεμάτα.
Συγχαρητήρια στους συμμετέχοντες στη «10η Επετειακή Συνάντηση Αθλητών με Αναπηρίες», που διοργανώθηκαν στη Νάουσα.
